باهمکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
در این مراسم که پس از تلاوت آیاتی چند از کلام ا... مجید و سرود جمهوری اسلامی ایران. اجرای خوب استاد میرحسینی عزیز آغاز شد، ابتدا استاد مرادی و استاد قربانی در حوزه کتابت نویسی سخنرانی نمودند که مورد استقبال حاضرین قرار گرفت. سپس استاد کابلی سخنرانی خود را در حوزه هنر خوشنویسی و جایگاه استادان سلحشور و راهجیری ارائه نمودند .
در ادامه آقای دکتر ساکت سخنان خود را در خصوص ارزش خوشنویسی و جایگاه استادان ارائه نمودند. استادان سلحشور و راهجیری نیز با حضور در محل سخنرانی مطالب خود را ارائه نمودند و در پایان پس از اجرای موسیقی با حضور استادان و مدیر اجرایی در جایگاه هدایا و لوح تقدیر انجمن به استادان اهداء گردید.
قابل ذکر است این مراسم یکی از برنامه هایی بود که با استقبال کمی و کیفی خوشنویسان روبرو گردید.
* در ابتدا استاد مرادی ضمن عرض سلام و خوشامد گویی حضوراستادان پیشکسوت انجمن خوشنویسان ایران و هنرمندان که در نشست شرکت نموده اند اظهار داشتند :
بنده در دوران ابتدایی از آثار این استادان بزرگوار بسیار بهره برده ام . در آن دوره خوشنویسی جزء تکالیف واجب دانش آموزان بشمار می رفت و این هنر قدسی از اهمیت بسیاری برخوردار بود . در آن دوره بسیاری از کتب دبستان از جمله کتب تاریخ و جغرافیا به خط استاد سلحشور بود . همچنین استاد راهجیری عزیز مایه فخر و مباهات انجمن هستند و این استاد ارجمند نیز دارای آثار و کتب خوشنویسی بسیاری می باشد .
از منابع خوب کتابت که مورد استفاده بنده بوده ، می توان سفرنامه خراسان به خط مرحوم کلهر را نام برد .در معرفی اسباب و لوازم کتابت ، جنس ، بافت و نوع کاغذ در کتابت بسیار دارای اهمیت میباشد و من گاهی برای کتابت مدتها بدنبال کاغذ مناسب بوده ام ولی به سختی توانستم کاغذ دست ساز مناسب پیدا کنم .مهمترین اسباب دیگر در کتابت قلم محکم و مرغوب میباشد که کاملا گرد و مدور و فاقد پیچ باشد . قلم کتابت نباید بیش از 1تا5/1 میلیمتر باشد و بستگی به تعداد صفحات دارد که چه نوع اندازه ای را انتخاب کنیم .از دیگر اسباب مهم دیگر مرکب میباشد که خوشبختانه هم اکنون تنوع بسیاری دارد و در دسترس میباشد . تنظیم مرکب ، حجم ،مقدار ، سیاهی از عوامل بسیار مهم بشمار میرود و نیاز به کسب تجربه و سلوک طولانی دارد.
* سپس استاد قربانی ضمن عرض سلام وخیر مقدم ادامه دادند:
بسیار باعث افتخار است که امروز در حضور استادان پیشکسوت و گرانقدر انجمن خوشنویسان ایران و در کنار استاد مرادی هستم.
احساس من به کتابت بدین صورت است که ، لزوم کتابت قوام خط و مدیریت جمعیتی از کلمات در مملکت صفحات است و چنین مقامی تنها بازی بزرگان این هنر است. لزوم کتابت در دنیای امروز با برچیده شدن عمده سفارشات و تقاضای عمومی در کمترین درجه اهمیت آن ترازوی هنرمند خوشنویس برای سنجش میزان توانمندی آنچه تاکنون از خط می پنداشته و مدعی آن بوده است می باشد.
در صفحه کتابت در رژه طولانی و پر حجم کلمات کمترین ناهماهنگی در ساختار ، ایستائی ، اندازه و فرم کلمات دیدگان مخاطب را آزار خواهد داد و هنرمند خوشنویس را رسوا خواهد کرد.
و اما لازمه کتابت :
1- مشق نظری و مطالعه آثار بزرگان خوشنویس در اجزاء و کلیت، صفحه پردازی و ریتم فواصل و یکسان نگاه داشتن سلیقه چیدمان کلمات
2- تمرین روزانه حداقل چند سطر کتابت از الگوهای فاخر
3- رعایت کردن اندازه کلمات در کتابت و از همه مهمتر سعی در آرام نگاه داشتن روح و ذهن، مراقبت احوال و مدیریت روان ، کنترل آنچه می بینیم و می شنویم، پنجه به اختیار بودن و چشیدن طعم مشاهده گری هنگام عمل می باشد.
و این کلیات نگاه من به کتابت است.
در ادامه استاد مرادی به تشریح چند اثر فاخر کتابت از قدما و نگاه بزرگان به این آثار پرداختند و بیان داشتند که هنرمند خوشنویسی که کتابت کرده است در زمینه های دیگر نیز موفق خواهد بود چراکه این هنرمند تکلف را کنار گذاشته و درگیر احساس می شود و این اوج هنر خوشنویسی می باشد همانگونه که در سیاه مشق نیز این موضوع مشاهده می شود.
انتخاب فاصله سطر متناسب با دانگ قلم، رعایت طول مصرع در کتابت، انس و الفت کلمات در کنار یکدیگر از دیگر موضوعاتی بودند که استاد با دقت کامل و بیان شیوا به بررسی و توضیح آنها پرداختند.
* نماینده محترم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دکتر ساکت
ایشان با عرض سلام و خیرمقدم حضور استادان و هنرمندان حاضر در این مراسم اشاره نمودند:
موضوعی که شاید در کتابت مورد غفلت قرار گرفته است نقش برجسته کاتبان در معرفی ادبی آثار زبان فارسی است. یعنی اولین و مهمترین تجلی خوشنویسی در خدمت معرفی زبان فارسی، نثر و نظم بوده است.
کتابت که گاهی به دست عده ای از ناشیان انجام می شد بعدها دو دانش متن شناسی و سخن پژوهی یا نسخه شناسی را به ارمغان آورد، بدین معنا که کاتبانی که آغاز گر نگارش متون بودند با خوشنویسی خود انگیزه ای را برای خواندن متون در جامعه فرهنگی و فرهیخته ایجاد نمودند که این نقش کاتبان فراموش شده است و در بهبود و رواج ادبیات مؤثر بود. این امر گذشته ازاین که در امور مذهبی نقش آفرین بوده است در تفهیم مفاهیم و محتوای آنها نیز مؤثر می باشد.
خوشحالیم که در این نشست از دو استاد پیشکسوت قدرشناسی می کنیم : استاد سلحشور در سال 1311 در تهران متولد شدند وی شاگرد استادان برجسته همچون زرین خط، سید حسین میرخانی و علی اکبر کاوه بوده اند و در سال 1364 درجه یک هنری را کسب نمودند. این استاد توانمند همچنان با سن بالا قلم در دست دارند و به نگارش می پردازند و بنده در دوران دبستان از کتبی که به دست ایشان تحریر گشته است بسیار بهره برده ام.
استاد علی راهجیری نیز در سال 1317 در شهر اندیش پرور گیلان متولد شدند . و از آثار ایشان کتاب ادب التعلیم در حوزه خوشنویسی است که کاربرد بسیاری دارد و نثر ایشان بسیار شیوا و چشم نواز است .
او پرورش یافته مکتب استادان بزرگی چون زرینخط، فرزیب، ابوالفضل موسوی کجوری، برادران میرخانی و کاوه است و به زبدة الکتاب شهرت دارد. حاصل بیش از ۵ دهه فعالیت هنری او نگارش ۱۵ جلد کتاب به خط خوش نستعلیق و شکسته نستعلق است. اطلاعات ایشان درباره تعلیم نستعلیق و شناخت ابزار خوشنویسی به گونهای است که او را میتوان دایرهالمعارف خوشنویسی دانست. از نکات بارز خط این پیشکسوت خوشنویسی، قوت قلم و استحکام نستعلیق او در عین کهولت سن است که شاید از عنایات اهل بیت (ع) باشد که او خادم آستان آنهاست.
از آثار پژوهشی این خوشنویس به نام میتوان به تذکره خوشنویسان معاصر، تاریخ مختصر خط، سیر خوشنویسی در ایران، زندگانی و آثار عماد الکتاب و تذکره خوشنویسان ایران نام برد. مناجات پیر هرات، صد پند لقمان و کتاب ملستان اثر میرزا ابراهیم مدایح نگار که اثری مستقل در قالب کتابت است از آثار ارزنده استاد است.
در ادامه اظهار داشتند امیدواریم که در نشستهای آینده شاهد حضور دیگر استادان پیشکسوت و هنرمندان برجسته باشیم .
* سپس استاد یداله کابلی به ایراد سخنرانی پرداختند:
در عصر جدید شاهد این موضوع هستیم که فرق بسیاری بین استادی و هنرمندی میباشد. داریم کسانی راکه سخت استاد هستند و سخت پایبند نکته سنجیهای مراقبه هندسه حروف و کلمات هستند و غافلند از آن شیدایی بداهه نویسی و ازاینکه به حس و حال درونی خودمان از قلم بپردازیم .
قضاوت شخصی بنده این است که در کتابت فقط و فقط دست ما قوام پیدا می کند و مستحکم میشود. بسیاری هستند که استادند ولی هنرمند نیستند چرا که در زمینه قطعه نویسی توجه نشده است. در قطعه نویسی است که ما بسیار شیدا و خلاق میشویم و در قطعه نویسی است که حضرت استاد میرعماد حسنی در بین سالهای اوج 11 باز نوشته اند : بود آیا که در میکده ها بگشایند / گره از کار خرد بسته ها بگشایند ....
من در مطالعات خود از این اجرا مشاهده نمودم ایشان دنیایی از حس و حال متغیر خود رادرارائه این آثار عرضه نموده اند . ایشان در ادامه استاد قربانی و مرادی را دو تن از استادان برجسته و بسیار هنرمند انجمن برشمردند و آثارشان در کتابت و قطعه نویسی را قابل تحسین دانستند .
برای بنده بسی قابل افتخار است که در آن دوره از عنایات حضرت استاد سلحشور برخوردار بودم و امروز در کنارشان هستم و به خاطرات گذشته خود ازهمنشینی و بهرمندی از آثار استاد راهجیری اشاره نمودند .
استاد در خصوص تعریف کیفیت عمر اظهار نمودند: طول عمر سالهای زندگی ماست و عرض آن سالهای کوشش ما ، میلیونها انسان هستند که تعریف عمرشان فقط به طول و عرض خلاصه شده است. تمام کسانیکه سقف روزگار، سقف قابلیت ها و کوشش ها و استانداردهای زمان خود را شکافتند و کاری تازه خلق کردند ، زندگیشان ارتفاع هم دارد مانند میرزا غلامرضا ، میرعماد ، سلطان علی ....... و در خاتمه فرمودند:
گر سر صلح داری اینک دل
گر سر جنگ داری اینک جان
این در حقیقت عصاره نگاه یک عارف از خاندان ادب است که ما خوشنویسان بر بال شعر پرواز میکنیم .