جهش تولید با مشارکت مردم
شنبه 29 دی

باهمکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

سالروز تولد چهره ماندگار عرصه خوشنویسی کشور استاد یدالله کابلی

زادروز اولين استاد خط شكسته فارسي

  پنجم دی ماه سالروز تولد استاد یدالله کابلی خوانساری٬

         شکسته نویس و خوشنویس معاصر ایرانی است؛ کسی که اولين گواهينامه و مدرک درجه یک هنری خط شکسته در ایران به نام اوست. یدالله کابلی خوانساری در پنجم دی ماه سال 1328 در خوانسار اصفهان متولد شد. علاقه اش به خوشنویسی از همان دوران کودکی شکل گرفت و در دوران مدرسه آن را دنبال کرد. سپس به مدت سه سال خط نستعليق را نزد استاد حسن ميرخانی٬ خوشنویس نامدار ایرانی فراگرفت و پس از آن٬ بدون داشتن استاد به تمرین خط شکسته مشغول شد. او پس از رسيدن به درجه استادی در این خط٬ شاگردان بسياری را در زمينه شکسته نویسی تربيت کرد. کابلی در سال 46 خوشنویسی را به صورت حرفه ای آغاز کرد و در سال 50 از انجمن خوشنویسان ایران فارغ التحصيل شد. او اولين نمایشگاهش را هفت سال بعد و در سال 57 با ارائه 60 اثر در گالری مهرشاد برپا کرد.

   او تبحر خاصی در شکسته نویسی (شکسته نستعليق) داشت و تصميم گرفت آن را برای مخاطب زمانه احيا کند. او در این هنر طرح های نوین و تلفيقی را به وجود آورد. خوشنویسان قبل از او معمولا در ترکيب بندیها از یک قلم و اقلام ریز استفاده میکردند. از ابتکارات او ترکيب اقلام مختلف از غبار تا جلی و شش دانگ در یک صفحه است. در شيوه او هر قطعه ای فرم٬ فضا و ترکيب خاص خود را پيدا میکند و شاید عمده ترین تحولی که در خط امروز و در صفحه آرایی خط شکسته پدید آمده٬ همين تنوع و تازگی باشد. خط شکسته در قرن یازدهم توسط مرتضی قلی خان شاملو ابداع شد و سپس توسط درویش عبدالمجيد طالقانی به اوج خود رسيد. کابلی درباره گرایش خود به این هنر گفته است:«زمانی که من به این هنر روی آوردم٬ اگرچه جوان بودم٬ اما روحيه جستجوگری و پویایی باعث شد که به سمت و سوی قلم شکسته نستعليق گرایش پيدا کنم. از این رو به دنبال مطالعاتی که در این حوزه داشتم و از طریق رساله ها و مجله هایی که در آن سالها به شکل محدود منتشر میشد٬ با خط شکسته آشنا شدم و همواره علاقهمندی خود را نسبت به این خط دنبال میکردم و برای ادامه این تحقيقات از موزه ها نيز بازدید میکردم. شاید به این خاطر بود که تصور میکردم موزه ها عالیترین جایگاه برای معرفی هنر بودهاند و با گشت و گذار در موزه های معتبر موجود در دنيا با الگوها و نمونه های گوناگون خط آشنایی یافتم.» کابلی درباره خط شکسته معتقد است:«نظر شخصی بنده این است که در خط شکسته تنوعی است که در خط نستعليق نيست و به هنرمند شکسته نویس این فرصت را میدهد که میتواند از یک غزل٬ دهها ترکيب جدید ارائه دهد. کسانی که به نظم تنها چسبيده اند یک کار خشک و بی روح و بی تنوع و یک خستگی در خط نستعليق ایجاد کرده اند٬ به طور خاص ما شاهد کسانی هستيم که کل عمر خود را سطر یا چليپا و . . . نوشته اند یا فقط کار کتابت تنها انجام داده اند٬ در حالی که این خط دارای زیبایی بی نظيری در هندسه است.»

در سال هایی که مجالی برای آموزش حرفه ای خط شکسته در ایران وجود نداشت٬ کابلی با تشکيل کلاسهای آموزش در انجمن خوشنویسان٬ این هنر را به علاقه مندان آموزش میداد. کابلی معتقد است:« هنر٬ صلح تمام جنگهاست. هدف همه هنرها این است که انسان را از غوغا و آشوب و رنج زندگی آسودگی بخشد و آدمها را به انسان بودن سوق دهد و به تلطيف روح و روان جامعه بپردازد و شفای باطنی و تربيت فطرت بشری بپردازند.» از آثار کابلی نمایشگاه های مختلفی در داخل و خارج از کشور برگزار شده است. انگلستان٬ فرانسه٬ ایتاليا٬ اسپانيا٬ پاکستان٬ امارات متحده عربی٬ ترکمنستان٬ کویت٬ روسيه و ایالات متحده آمریکا از کشورهایی هستند که این هنرمند در آنها نمایشگاه برپا کرده است. او همچنين در چند دانشگاه خارجی از جمله دانشگاه آکسفورد٬ جورج واشنگتن٬ هاروارد و کاليفرنيا به ارائه سخنرانی پرداخته است. کابلی اولين گواهينامه استادی خط شکسته را در سال 68 از انجمن خوشنویسان ایران دریافت کرد. او عضوشورای ارزشیابی انجمن خوشنویسان ایران است و در سال 85 نيز به عنوان چهره ماندگار هنر خوشنویسی ایران برگزیده شد. این هنرمند در طول فعاليت هنری خود کتابهای زیادی نيز تاليف و منتشر کرده است که از جمله آنها میتوان به «خط شکسته و طرز خواندن آن»٬ «حس قلم»٬ «محراب خيال»٬ «کلک شيدائی»٬ «باغ نظر»٬ «رباعيات باباطاهر»٬ «نقش شوق»٬ «منحنی عشق»٬ «دولت قرآن»٬ «شکسته پيوسته» و «سماع قلم» اشاره کرد.