بیانیه خانه کارگر جمهوری اسلامی ایران به مناسبت هفته خوشنویسی

بسم‌الله الرحمن الرحیم
  ن والقلم و ما یسطرون 

خانه کارگر جمهوری اسلامی ایران با گرامیداشت فرا رسیدن هفته خوشنویسی، این رویداد فاخر فرهنگی را به تمامی اساتید فرهیخته، هنرمندان و هنرجویان گران‌قدر خوشنویسی کشور تبریک و تهنیت عرض می‌نماید و از تلاش‌های ارزشمند آنان در پاسداشت، گسترش و انتقال این میراث جاودانه به نسل‌های آینده صمیمانه تجلیل می‌کند.

ایران زمین، از دیرباز مهد هنر خوشنویسی و خاستگاه زیبایی‌های بصری در خط و نگارش بوده است. در سرزمینی که نوشتن نه صرفاً ابزار بیان که تجلی روح، اندیشه و ایمان مردمانش بوده، هنر خوشنویسی جایگاهی والا و مقدس یافته است. ریشه‌های اصیل تمام خطوط هفت‌گانه خوشنویسی اسلامی، از جمله نسخ، ثلث، ریحان، توقیع، رقاع، محقق و نستعلیق، در خاک پرگهر ایران روییده و از نبوغ و ذوق هنرمندان ایرانی سرچشمه گرفته است.

نکته‌ای بس ارزشمند آن است که حتی خط کوفی، که سرمنشأ خطوط اسلامی و الهام‌بخش دیگر شیوه‌های خوشنویسی به شمار می‌رود، خود نشأت‌گرفته از خط پهلوی و نظام نوشتاری کهن ایرانی است. این پیوستگی تاریخی نشان می‌دهد که ملت ایران از دیرباز با هنر نوشتن، زیبایی در بیان و ظرافت در تصویر واژه‌ها پیوندی ژرف داشته است.

در این مسیر درخشان، نام‌های بزرگی چون ابن مقله شیرازی، که قواعد و تناسبات علمی خط را پایه‌گذاری کرد، میرعلی تبریزی، مبدع خط لطیف و روح‌نواز نستعلیق، میرعماد حسنی قزوینی که آن را به اوج کمال رساند، درویش عبدالمجید طالقانی، که با ذوقی سرشار خط شکسته‌نستعلیق را نظم بخشید، و میرزا احمد نیریزی، استاد بزرگ خط نسخ، در شمار افتخارات تاریخ هنر ایران و جهان اسلام جای دارند. این بزرگان و بسیاری دیگر از خوشنویسان بی‌بدیل، با ایمان، عشق و تلاش بی‌وقفه، جان خود را در مسیر تعالی و شکوفایی این هنر ناب نثار کردند.

هنر خوشنویسی در ایران، همواره در خدمت ادبیات، عرفان و معارف دینی بوده است. بالاترین جلوه آن، کتابت قرآن کریم است؛ جایی که واژه‌های الهی با دست و دل هنرمند درآمیخته و صفحه‌ای از آسمان را بر زمین می‌نگارد. در کنار آن، نگارش آثار ادبی و عرفانی چون اشعار حافظ، سعدی، مولانا، عطار و فردوسی، جلوه دیگری از تلفیق شعر، معنا و زیبایی در فرهنگ ایرانی است.

در تاریخ پرفروغ ایران اسلامی، نه‌تنها هنرمندان و عالمان، بلکه ائمه اطهار علیهم‌السلام نیز به نوشتن و زیبایی خط اهتمامی ویژه داشتند. امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام که خود نخستین کاتب وحی و از بزرگ‌ترین خطاطان صدر اسلام بود، پایه‌گذار بسیاری از ظرافت‌های کتابت قرآن به شمار می‌آید. پس از ایشان نیز، دیگر امامان معصوم، علمای ربانی، محدثان، مفسران، ادیبان و حتی شاهان، شاهزادگان و وزرای فرهیخته ایرانی، از سر عشق به خط و ادب، در این عرصه گام نهادند و آثار ماندگاری از خود به‌جا گذاشتند که امروز زینت‌بخش کتابخانه‌ها و موزه‌های جهان است.

از کتیبه‌های خطی مساجد، مدارس، بقاع متبرکه و اماکن تاریخی تا کاشی‌کاری‌های نفیس مزین به آیات قرآن و اشعار فارسی، همه و همه نشانگر حضور پررنگ خوشنویسی در ساختار فرهنگی، معماری و هویت بصری ایران است. آثار ماندگار این هنر اصیل، امروز در موزه‌های بزرگ دنیا چون گنجینه‌ای بی‌بدیل، نماد شکوه فرهنگ و تمدن ایرانی-اسلامی به شمار می‌رود.

خانه کارگر جمهوری اسلامی ایران، ضمن پاسداشت مقام شامخ اساتید و هنرمندان خوشنویس کشور، بر ضرورت حمایت مؤثر از آموزش، گسترش و ترویج این هنر فاخر در میان نسل جوان تأکید می‌ورزد. بی‌تردید، خوشنویسی نه‌تنها هنری زیباشناسانه، بلکه بخشی از هویت ملی، فرهنگی و دینی ماست که باید با اهتمام نهادهای فرهنگی، هنری و آموزشی، از فراموشی و کم‌توجهی مصون بماند.

باشد که با تلاش و همت هنرمندان، معلمان و مدیران فرهنگی، هنر خوشنویسی ایران اسلامی همچنان درخشان بماند و پیام ایمان، ادب، فرهنگ و زیبایی را از ایران به سراسر جهان مخابره نماید.

خانه کارگر جمهوری اسلامی ایران
مهرماه ۱۴۰۴